Służebność mieszkania jest skutecznym rozwiązaniem prawnym, które daje gwarancję osobom najbliższym dożywotniego korzystania z mieszkalnego lokalu.
Czym jest służebność mieszkania?
Warto wiedzieć jak to wygląda w praktyce, ponieważ bardzo możliwe, że w przyszłości taka sytuacja spotka również nas. Warto zwrócić uwagę, że jest to jeden z typów służebności osobistej, czyli takiej która przesługuje danej osobie. Otrzymuje ona prawo do korzystania z mieszkania w takim zakresie, jaki został uzgodniony przez obie strony. Podstawą prawną jest oczywiście umowa zawarta z właścicielem mieszkania. Jest to dobre rozwiązanie, ponieważ osoby, które przepisują mieszkanie na własność swoim dzieciom mogą potem korzystać z określonych pięter lub pokojów. Jest to pewne zabezpieczenie na wypadek, gdyby dzieci chciały się pozbyć rodziców z mieszkania. W takiej sytuacji osoby przepisujące mieszkanie stają się służebnikami. Warto dlatego wiedzieć jak ustanowić służebność mieszkania oraz jak się zachować w przypadku sprzedaży nieruchomości. Przepisy kodeksu cywilnego dokładnie określają jakie ma prawa służebnik.
Korzystanie ze sprzętu domowego
Może on mieszkać w pomieszczeniu określonym w umowie, a także korzystać z pomieszczeń wspólnych dla reszty domowników, takich jak piwnica, pralnia oraz strych. Oczywiście nie ma też żadnych przeciwwskazań, żeby korzystał ze sprzętów domowych. Warto zwrócić uwagę na fakt, że osoba, która ma służebność mieszkania może przyjąć pod dach swoje małoletnie dzieci oraz małżonka. Należy mieć na uwadze, że dzieci mogą przebywać w mieszkaniu, nawet po osiągnięciu pełnoletności. Możliwe jest przyjęcie także innych osób, które nie są spokrewnione, ale tylko pod warunkiem, że będą prowadziły gospodarstwo domowe, a służebnik zapewni im niezbędne utrzymanie. Oczywiste jest także, że służebnik powinien dokładać się do opłat za media, z których korzysta. Służebność osobista mieszkania powstaje na podstawie umowy, którą zawiera właściciel nieruchomości z osobą, która zrzeka się części praw własności. Warto zwrócić uwagę na fakt, że oświadczenie właściciela powinno być koniecznie sporządzone w formie aktu notarialnego. Ważne jest nie tylko dokładne określenie pomieszczeń dotyczących służebności, ale również zakres korzystania z nich przed domowników.
Potrzeby mieszkaniowe
Służebnik może w ten sposób zaspokajać swoje tak zwane potrzeby mieszkaniowe. W ten sposób można dokładnie sprecyzować, czy służebnik może przeprowadzać remont w swojej części domu, czy też nie. Szczególnie ważne jest dokładne sprecyzowanie umowy, dzięki której wszystko będzie jasne i nie będzie dochodziło do niedomówień. Najpóźniej w chwili śmierci służebnika wygasa służebność nieruchomości. Należy mieć na uwadze, że jest to niezbywalne prawo, które nie może być przeniesione na inne osoby i tak samo jest niezbywalne. Warto również dodać, że nie ma możliwości, żeby weszło w dział spadku. Służebność mieszkania ma charakter alimentacyjny, ponieważ jej ewentualne zniesienie przyczynia się do pogorszenia sytuacji życiowej. Dlatego nie można jej całkowicie znieść, ale zamienić na rentę. Polega to na tym, że właściciel mieszkania będzie wypłacać byłemu służebnikowi dożywotnią rentę. Dzieję się tak w przypadku, gdy służebnik notorycznie zakłóca spokój mieszkańców lub niszczy mienie. Szczególnie istotne jest też określenie wysokości wypłacanej renty. Sąd określą ją na podstawie tak zwanej wartości służebności. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że nie istnieje jedna konkretna metoda pozwalająca to obliczyć.
Obowiązki służebnika
Sąd może korzystać z ustawy o podatków od spadków i darowizn lub porównać wartość mieszkania zarówno przed, jak i po zniesieniu uprawnienia. Należy pamiętać, że każde mieszkanie, które jest obciążone służebnośćią może być nie tylko sprzedane, ale również kupione. Co więcej nie jest do tego wcale wymagana zgoda służebnika. Niezbywalny charakter służebności mieszkania jest jednak zachowany. Nowy nabywca musi się stosować do uprawnień, które posiada osoba mająca służebność. Taki lokal będzie miał więc mniejszą wartość rynkową, ponieważ rzeczoznawca musi również wziąć pod uwagę wartość służebności. Służebność mieszkania jest dobrym zabezpieczeniem, które pomoże uchronić bliską rodzinę przed stratą mieszkania. Oczywiście opieka nad osobą starszą może być nieco problematyczna, ale pewnym rozwiązaniem jest renta, która powinna zaspokoić podstawowe potrzeby takiej osoby. Służebność jest równiez ograniczonym prawem rzeczowym. Określa ją dokładnie artykuł 244 Kodeksu Cywlnego. Może wygasnąć najpóźniej z chwilą śmierci osoby uprawnionej do korzystania ze służebności.
